12.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 2.Dönem 1.Yazılı Soruları

http://bilgistok.blogspot.com.tr/

4.Ünite: İslam Düşüncesinde Tasavvufi Yorumlar (Sayfa: 63-99)

Duyuru: Arkadaşlar burada yazılanlar dışında kitapta tasavvufi yorumların, sözlerini kim söylemiş isimlerini kesinlikle bilin sınavda kesin çıkacaktır. (Güncelleme Tarihi: 08.04.2013 17:00)

www.halitcandundar.wordpress.com

-Tasavvuf: insanın yaratıcısına karşı yaptığı ibadet ve görevlerinde onun manevi yönünü canlı tutmaktır. Tasavvuf yolunda giden kişiye mutasavvıf veya sufi denir. 

-Züht: ahirete yönelmek dünyaya doludizgin dalmamak elde mevcut bulunsa bile gönülde mal mülk sevgisine yer vermemek demektir. 

-Yesevilik: Kurucusu Ahmet Yesevidir. Eseri Divan-ı Hikmet'tir. Ahmet Yesevi aynı zamanda tekke edebiyatının ilk temsilcisidir. Yesevilik düşüncesine göre hayat, uzun bir ibadet yoludur. Allah'ı seven biri için bu yol ne kadar uzun olursa olsun kısa sayılmaktadır. 

-Kadirilik: Kurucusu Abdülkadir Geylanidir. Eserleri: El-Gunye li Talini Tariki'l-Hak ve El Fethü'r Rabbani'dir. Kadirilikte haramdan sakınmak, nimete saygı göstermek, ilim öğrenmek ve Allah'ı sıkça zikretmek önemli hususlardır.

-Nakşibendilik: En yaygın tasavvufi yorumlardan biridir. Kurucusu Bahauddin Nakşbenddir. Dinin emirlerine bağlı kalma, tasavvuf yoluyla nefsin kötü isteklerinden temizlenme, sevgiyle Allah'a yaklaşmak nahşibendiliğin ilkeleridir. 

-Mevlevilik: En yaygın tasavvufi yorumlardan biridir. Kurucusu Mevlana Celalettin Rumidir. Eserleri: Divan-ı Kebir ve Mesnevidir. Mevleviliğin temel esasları Allah'a iman ve teslimiyet, ilahi bir muhabbet, Hz. Muhammed'in yolundan gitmek, Allah'ı zikretmektir. En önemli iki özelliği de sema ve çiledir. 

-Alevilik-Bektaşilik: Hz. Ali'yi seven, sayan ve ona bağlı kişiye Alevi denilmiştir. Bektaşilik ise Hacı Bektaşi Veli'ye bağlı olan ve onun düşüncelerine inanların oluşturduğu yolun adıdır. Bektaşilik, Hz. Ali ve ehl-i beyt sevgisi, ehl-i beyt sevenleri sevme gibi Aleviliğin temel esaslarına bağlı oluşlarından dolayı Alevilikle birlikte anılmaktadır. Alevilik ve Bektaşilik düşüncesine göre her türlü haram ve yasaklardan korunmak için "eline, diline ve beline sahip olma" temel düsturdur. Alevilik-Bektaşilik başlıca kaynakları: buyruklar, velayetnameler, menakıbnemeler, erkannameler ve Alevi-Bektaşi Ozanlarının şiir ve nefesleridir. 

-Cem ve Cemevi: Cem toplanmaktır. Toplanmalar Perşembeyi Cumaya Bağlayan gecede düzenlenir. Cemevleri yapıldığı zaman ve amaca göre kendi için çeşitleri vardır:

+İkrar Cemi: Alevilik-Bektaşilik yoluna girecek yeni kişiler öğüt ve telkinlerin verilip söz alındığı cemdir.

+Abdal Musa Cemi: Küskünlerin barıştırılması ve birliğin sağlanması amacıyla yapılan cemdir.

+Görgü Cemi: Dedeye verilen sözlerin yinelenip ruhen temizlendikleri cemdir.

+Musahiplik Cemi: Yol kardeşi olmak isteyen iki ailenin kurban kestikleri ve kardeş olmaya söz verdikleri cemdir.

+Dardan İndirme Cemi: Ölen kişinin ardından yapılan bir razılık alma cemidir. 

+Düşkünlükten Kaldırma Cemi: Uymaya söz verilen sözleri yerine getirmeyen kişiler düşkün kabul edilir ve dedenin onayı olana kadar ceme alınmayıp düşkünlük cezasının verildiği cemdir.

-Musahiplik: Evli iki kişinin eşleri ile birlikte, ölünceye kadar kardeş kalacaklarına, birbirlerini koruyup kollayacaklarına, birlik ve beraberlik içinde yaşayacaklarına, dedenin ve cem topluluğunun önünde söz vermeleri biçiminde gerçekleştirilen bir törenle kurulan toplumsal bir akrabalık kurumudur. 

-Muharrem Ayı ve Aşure: Hicri takvime göre yılın ilk ayıdır. Peygamberimiz bu ayı "Allah'ın ayı" olarak nitelendirmiştir ve ramazandan sonra tutulan en faziletli orucun bu ayda tutulduğunu belirtmiş dokuz on ve on birinci günlerinde oruç tutmuştur. Bu ay aynı zamanda Alevi-Bektaşilikte matem ayıdır çünkü Hz. Hüseyin ile aile mensupları Kerbela'da şehit edilmiştirler. 

"Hz. Adem'in ilk günahından dolayı ettiği tövbenin bu gün kabul olduğu, Hz. İbrahimin bu gün ateşten kurtulduğu, Yakup peygamberin oğluna bu gün kavuştuğuna, Nuh'un gemisinin Cudi Dağına bu gün oturduğuna inanılmaktadır." 

-Fatiha ve Anlamı: 

Elhamdü lillahi rabbil'alemin. Errahmanir'rahim. Maliki yevmiddin. İyyake na'budü ve iyyake neste'in, İhdinessıratel müstakim. Sıratellezine en'amte aleyhim ğayrilmağdubi aleyhim ve leddalin. 

Hamd, alemlerin Rabbi, merhametli olan, merhamet eden ve Din Günü'nün sahibi olan Allah'a mahsustur. Allahım ancak sana kulluk eder ve yalnız senden yardım dileriz. Bizi doğru yola, nimete erdirdiğin kimselerin, gazaba uğramayanların, sapmayanların yoluna eriştir. 

-İhlas ve Anlamı:

Kul hüvellahü ehad. Allahüssamed. Lem yelid ve lem yuled. Ve lem lehü küfüven ehad. 

-De ki: O Allah birdir, büyüklük onda nihayet bulmuştur, daim ve bakidir, her şeyden müstağni ve her dileğin merci'dir. Doğmamış, doğurmamıştır. Hiç bir eşi ve benzeri yoktur. 

-Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Değerlendirme Çalışmaları Cevapları

1) Ahilik  2) Mevlana  3) Abdülkadir Geylani  4) Makalat  5) Yesevilik  6) Hoşgörü

Not: Arkadaşlar burada yazılanların dışında sayfa 83 Cemin Yapılışını ve Sayfa 84 On iki hizmet sahibi ve hizmetleri kısımlarını da bakın Ekstradan 1 kerede baştan sonra kitabı okuyun.

HAZIRLAYAN: Halit Can Dündar    ÖĞRETMEN: Revasiye Tümtürk