http://bilgistok.blogspot.com.tr/ |
DENİZ YOLU KONŞİMENTOSU
Deniz yolu konşimentosu taşıtanın isteği üzerine gemi
işletmecisinin veya onun yetkili acentesi tarafından düzenlenip taşıtana
verilen, malın yüklendiğini ve belirlenen şekilde taşınıp varış yerinde
alıcısına teslim edeceğini taahhüt eden bir belgedir. Aynı zamanda bu belge ile
taşıyan, gönderenden eşyayı teslim aldığını kanıtlar.
Deniz yolu konşimentosunda aşağıdaki bilgiler yer almaktadır:
·Taşıyıcının ad-soyad ve ticari bilgileri,
·Kaptan ve gemi hakkındaki tüm bilgileri,
·Yükletenin ve alıcının ad-soyad ,adres ve ticari
ünvanları,
·Yükleme ve boşaltma limanına ait bilgiler,
·Malın cinsi,sayısı,ölçüsü,markası,
·Düzenlenme yeri-tarihi ve nüsha adeti,
KONŞİMENTONUN İŞLEVİ
Bu konşimento üç önemli işlevi yerine getirir. Bunlar;
-Malların taşınmak üzere teslim alındığını gösterir,
-Yükleten ve taşıyıcı arasında yapılan ve malların
gönderilene teslim edileceğini belirten bir navlun sözleşmesidir.
-Yükletilen malları temsil eden ve mallar üzerindeki
mülkiyet hakkını ifade eden bir belgedir.
KONŞİMENTONUN HUKUKİ NİTELİĞİ
Öncelikle konşimento; taşıyanın kendisine sevk için
gönderilen eşyayı teslim aldığı hususundaki kabul ve tanıma beyanını içeren bir
belgedir, Konşimentonun düzenlenmesiyle sefer sonunda yükün teslimine yönelik
kişisel bir borç doğmaktadır.
Konşimentoda yazılı malların teslimini isteyebilmek
için mutlaka konşimentonun ibrazı ve bu hakkın devredilebilmesi için de mutlaka
konşimentonun teslim edilmesi gerekir.
DENİZ KONŞİMENTOLARININ TÜRLERİ
Deniz yolu konşimentoları genellikle iki temel grupta
incelenmektedir. Bunlar;
1.Devir yönünden konşimento türleri,
2.Yükleme durumuna göre denizyolu konşimentoları.
1.KONŞİMENTOLARIN DEVİR YÖNÜNDEN TÜRLERİ
- Nama
yazılı konşimento,
- Emre
yazılı konşimento,
- Hamiline
yazılı konşimento.
Nama Yazılı Konşimento(Straight Bill of Lading)
Nama yazılı konşimentolar, ciro yoluyla devredilmesi
mümkün olmayan malın mülkiyet hakkı ile beraber devredilmesi ve teslim edilmesi
yoluyla devri mümkün olan konşimento türüdür.
Taşınan mallar sadece konşimentoda adı yazılan
muhataba teslim edilir ve başkasına ciro yoluyla teslim edilmesi söz konusu
değildir.
Emre Yazılı Konşimento(Negotiable Bill of Lading)
Bu tip konşimentolar, konşimento kimin adına
düzenlenmiş ise malların kendisine teslimini talep edebilir.
Hamiline Yazılı Konşimentolar(Bearer Bill of Lading)
Bu tür konşimentolar deniz ticaretinde çok nadir
kullanılmaktadır. Nedeni oldukça riskli olmasıdır. Hamiline konşimentoyu elinde
bulunduran taraf, taşımacı firmadan malların kendisine teslimini talep
edebilir. Buda şirket için risk teşkil etmektedir.
YÜKLEME DURUMLARINA GÖRE DENİZ KONŞİMENTOLARI
1.Teslim Alındı(Tesellüm)Konşimentosu
Taşımak üzere alınan fakat henüz gemiye yüklenmemiş
olan mallar için yükletenin talebi ile düzenlenen belgedir.
Tesellüm konşimentosuna malların ne zaman ve hangi
gemiye yüklenmiş olduğuna dair bir kayıt düşüldüğü taktirde “yükleme
konşimentosu” niteliği alır ve onun yerine geçer.
Kısacası tesellüm konşimentosu, taşınmak üzere teslim
alınan ve henüz geminin bordasına konulmamış tük için düzenlenen bir belgedir.
Yükün taşıyanın zilyetliğine geçmesi gerekir. Malın yüklemeden önce kaybolması
ve hiç yükletilmemesi olasılığı da bulunmaktadır. Bundan dolayı tesellüm
konşimentosunda malların alım-satım ve akreditif işlemleri risklidir.
2.Yükleme Konşimentosu
Yükün gemiye yüklenmesini izleyen süreçte düzenlenen
konşimentodur. Yükün gemiye yüklendiği zaman taşımacı firma ya da onun acentesi
tarafından düzenlenir.Yükün gemiye alınması üzerine yükletenin talebiyle, yükün
alındığı sırada daha önceden verilmiş olan geçici makbuz veya tesellüm
konşimentosunun geri verilmesi karşılığında düzenlenen bir belgedir.Aynı zamanda
kaç örnek düzenlendiğinin de konşimento üzerinde gösterilmesi zorunludur.
Konşimento, taşıyanın tek taraflı yazılı beyanı
olmakla ve imzasını içermekle beraber yükleten, taşıyanın talebi üzerine
konşimentonun kendisi tarafından imzalanmış bir örneğini taşıyana vermek
zorundadır.
ÖZELLİKLİ DENİZ KONŞİMENTOLARI
1.Temiz Konşimento(Clean Bill of Lading)
Mallarda veya ambalajlarında dış görünüş itibariyle
gözle görülür bir hasar(kusur,yırtık,kırık,bozuk,çatlak vb.) olduğunu açıkça
gösteren ek bir ibare ya da kayıt taşımayan konşimentolara denir.
2.Kirli Konşimento(Dirty Bill of Lading)
Taşıyıcı, mallarda veya ambalajlarında dış görünüş
itibariyle gözle görülür bir hasar(kusur,yırtık,kırık,bozuk,çatlak vb.) tespit
edildiği taktirde, bu durumu düzenleyeceği konşimentonun üzerine yazar. Böylece
konşimentoya “kirli konşimento” denir.
3,Bayat Konşimento(Stale Bill of Lading)
Deniz konşimentosun da bulunabileceği vesaik, bankaya
yasal bir vade içinde ibraz edilmelidir. Bu tarihten sonra getirilen vesaike
“Geçkin veya Bayat Evrak(Rezervli Evrak)” denilir. Bu vesaik içinde yer alan
konşimentoya ise “Geçkin(Bayat) Konşimento” adı verilir. Geçkin konşimento
bankalar tarafından kabul edilmez. Bankalar tarafından bu tip belgeler üzerinde
işlem yapmak, rezerv kaldırılmadıkça mümkün değildir.
4.Kısa Konşimento(Short Form Bill of Lading)
“Arkası Boş Konşimento” da denilen kısa
konşimentoların özelliği, taşıma şartlarının konşimentonun sadece ön yüzünde
kısaca gösterilmesi, taşıma sözleşmesinin metnini oluşturan maddelerin
konşimentonun arkasında yer almamasıdır. Kısa konşimento, taşıma şartlarının
sadece bir kısmını kapsadığı için diğer konşimentolardan farklıdır.
5.Düzenli Hat Konşimentosu(Liner Bill of Lading)
Aynı hat üzerinde tarifeli ve sürekli sefer yapan
gemiler tarafından düzenlenir.Aynı hat üzerinde sefer yapan uluslararası taşıma
firmaları, kendi aralarında bir birlik oluşturarak
yükleme,boşaltma,navlun,istif vb. konularda ortak tarife belirlerler. Bu
konşimentolar ciro edilemez.
6.Konteyner Konşimentosu(Container Bill of Lading)
Konteynerle taşınan mallar için kullanılan ve gemi
şirketleri ya da acenteleri tarafından düzenlenen konşimentolara denir. Bu
konşimentolar yükletenin beyanı üzerine düzenlenir. Bundan dolayı, taşıyıcının
herhangi bir sorumluluğu yoktur.
7.Tek Konşimento(Through Bill of Lading)
Malların taşınması sırasında yapılacak aktarmaları
kapsamak üzere hazırlanan konşimentoya denir. Bu konşimentoların
düzenlenebilmesi için mutlaka deniz yolunun kullanılması gerekir.
DENİZ YOLU KONŞİMENTOSUNUN DÜZENLENMESİ
Taşıyan tarafından yükletenin isteği üzerine ve
yükletenin isteği kadar örnek halinde düzenlenir. Yükletenin isteği halinde bu,
taşıyan için bir zorunluluktur. Talebin bulunmaması halinde konşimento
düzenlenmesi zorunluluğu yoktur. Konşimentonun düzenlenmesi için yükün teslim
edilmiş veya yüklenmiş olması şarttır.
Konşimentoyu düzenlemeye yetkili ve yükümlü olan kişi
taşıyandır. Kaptan veya donatanın bu hususta yetkili kılacağı herhangi bir
temsilcide, konşimento düzenliyebilir.
KONŞİMENTONUN DÜZENLENEN NÜSHALARININ SAYISI
Tesellüm konşimentosunun iadesi mukabilinde yükletenin
istediği kadar nüshada “yükleme konşimentosu” düzenler. Konşimentoların bütün
nüshalarının aynı metinde olması ve her birinde kaç nüsha olarak tanzim edildiğinin
gösterilmesi şarttır.
Konşimentolar birden fasla orijinal nüshalı olarak
düzenlenebilir. Bunun amacı birinin yitirilmesi halinde diğerinin kullanılması
imkanına sahip olmaktır. Yükletenin isteğine göre düzenlenen orijinal ve suret
adetleri konşimentolarda kayıtlıdır. Düzenlenen tüm nüshalara tam takım(full
set) denir. Konşimentonun kaç nüsha olarak düzenlendiğini göstermeyen nüshalar,
ayrı ve bağımsız birer konşimento özelliği kazanır.
TAŞIMA BELGESİ HANGİ BİLGİLERİ İÇERİR?
·Konsinye(alıcı) adresi aynı formda gösterilir,
·Alıcının elleçleme işlemlerini yapan acentesinin
adresi bu kolonda gösterilir,
·Taşıyıcının sorumluluğunun başladığı yer belirtilir,
·Malları taşıyan araç belirtilir,
·Araca yüklemenin yapıldığı yer belirtilir,
·Boşaltmanın yapılacağı liman belirtilir,
·Nihai varış yeri yazılır,
·İkinci bir araç söz konusu ise buraya yazılır,
·İkinci araçta malların indirileceği liman belirtilir,
·Varsa iki aracın son varış noktası yazılır,
·İşaret ve numaralar belirtilmelidir,
·Gümrük kapısında kullanılan mühür numarası yazılır.
HAVA YOLU KONŞİMENTOSU(AİR WAYBİLL-AWB)
Hava yolu konşimentosu, bir noktadan başka bir noktaya
hava taşıması ile gönderilen kargoyu ve bu kargonun taşıyıcı, gönderici ve
alıcısını, taşıma değerini, kargonun taşıma şeklini belirleyen, düzenleyen bir
hava taşıma şeklidir. Aynı zamanda bir fatura ve sigorta poliçesidir.
Genellikle üç asıl, yedi kopyadan meydana gelmektedir.
Bunlar;
-Birinci nüsha(yeşil): Hava taşıyıcısı için düzenlenir.
-İkinci nüsha(kırmızı): Alıcı için düzenlenir.
-Üçüncü nüsha(mavi): Gönderici
için düzenlenir.
Her hava yolu konşimentosu onu düzenleyen hava yolu
şirketinin seri numarası ve üç basamaklı kodu ile tanımlanmaktadır.
NOT(Ek olarak bilgilenmek isteyenler için):
İlk nüsha gönderici tarafından imzalanmalıdır. İkinci
nüsha kargoyla birlikte gider, bu nüsha gönderici ve hava yolu taşıyıcısı
tarafından imzalanır. Üçüncü nüsha taşıyıcı tarafından kargonun kabulünü
takiben imzalanmalıdır. Bu nüsha teslimin kanıtıdır ve taşıma sözleşmesinin
sonuçlandığı anlamını taşır.
HAVA YOLU KONŞİMENTOSUNUN NİTELİĞİ
Bu belgenin hazırlanış amacıyla temel özellik ve
nitelikleri şunlardır;
-Kargo sözleşmesinin imzalandığının ve taşıma
şartlarının taraflarca tanındığının kanıtıdır.
-Kargonun teslim alındığına dair bir ispat belgesidir.
-Konşimento, talimat belgesi olması niteliğinin sonucu
olarak kargoya eşlik etme(refakat etme) özelliği bulunmaktadır.
Gönderici ile hava yolu taşıma şirketi arasında
yapılan anlaşmasının geçerliliği, konşimentonun uygulamaya konulmasıyla başlar.
Gönderici, taşıyıcıya teslim ettiği mallarla ilgili bilgilerin doğruluğundan
sorumludur. Taşıyıcı ise taşıma sırasında olabilecek hasar ve kayıplardan
sorumludur.
HAVA YOLU KONŞİMENTOSUNUN İÇERİĞİ
- Konşimentonun
numarası ile düzenlendiği gün ve yer,
- Hava
taşıma şirketinin kod numarası,
- Gönderenin
adı, soyadı veya varsa ticari unvanı ile adresi,
- Alıcının
adı, soyadı veya varsa ticari unvanı ile adresi,
- Kargonun
türü, miktarı, sayısı, ebatları ve ağırlığı,
- Kalkış,
varış varsa aktarma yerleri,
- Taşıma
ücreti ve ödeme şartları,
ANA KONŞİMENTO(Master Air Waybill-MAW)
Aynı uçak için gönderilecek konsolide edilmiş kargolar
için hazırlanan konşimentodur. İhracatçılardan teslim alınan çeşitli kargoların
tek bir sevkiyatta gönderildiği ve gönderici hanisinde lojistik firmaların
belirtildiği belgedir.
ARA KONŞİMENTO(House Air Waybill-HAW)
Konsolidasyon
yüklemelerde alıcı ve yükleyici adına hava taşıma senedidir. Hava yolu
taşımacılığında kargo acentesi lojistik firma tarafından düzenlenen,
kargoların teslim alındığını gösteren sözleşme niteliğindedir. Tek başına bir
sevk belgesi değildir. Taşıyıcının bir taşıma sorumluluğu vardır. Ara
konşimento üzerinde en az iki kere Ana konşimento numarasının yazılması
gerekir. Bu numara yazıldığı taktirde kargo acentesi veya lojistik firma
taşıyıcıya karşı rücu hakkını kullanamaz.
KARAYOLU TAŞIMA SÖZLEŞMESİ(CMR ROAD WAYBİLL)
Uluslararası
alanda kara yolu taşıma işlemlerinde yasal dayanak CMR sözleşmesidir. Tüm
ülkelerde ortak geçerliliği olan sözleşmedir. Kamyon konşimentosu da denilen bu
belge kamyon veya tır ile yapılan uluslararası taşımacılıkta CMR gereğince
düzenlenen bir taşıma sözleşmesidir.
BELGENİN ÖZELLİKLERİ
Bu belgenin kullanılabilmesi için eşyanın taşıyıcıya
teslim edildiği yer ile bunların gönderilene teslim edileceği yerin iki ayrı
devletin sınırları içinde bulunması ve bu iki devletten en az birinin CMR’ ye
taraf olması gerekir. Navlun komisyoncusu veya taşımacılık şirketi tarafından
düzenlenir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere iyi durumda teslim
alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını gösteren hukuki bir delildir.
Ciro edilemez.
CMR Anlaşmasına dahil ülkeler şunlardır: Avusturya, Almanya,
Belçika,
Bulgaristan, Cebelitarık, Çekoslavakya, Danimarka, Fransa, Finlandiya,
Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İtalya, Lüksembourg, Yugoslavya, Kuzey
İrlanda, Yunanistan, Portekiz, Norveç, Polonya.
TAŞIYICININ SORUMLULUKLARI
Gönderici, eşyaya gelecek zarar ve hasardan dolayı
üstlenilecek ödemelerden taşıyıcıya karşı sorumludur. Ancak yükün kabulünde
kusur taşıyıcı tarafından bilinmiyor ve bu hususta bir itiraz beyanında
bulunulmamış ise bu hüküm geçersizdir.
GÖNDERİCİNİN SORUMLULUKLARI
Gönderici, gümrük evraklarını ve eşyanın taşınması
için ihtiyaç duyduğu, diğer dökümanları taşıyıcıya vermek zorundadır. Gümrük
evraklarının geçerliliği göndericinin sorumluluğundadır.
ORTAKLAŞA YAPILAN TAŞIMACILIKTA TARAFLARIN SORUMLULUĞU
Tek bir anlaşmayla düzenlenen taşıma, kara yolu
taşıyıcıları tarafından ortaklaşa gerçekleşirse tüm taşımanın gerçekleşmesinden
her bir taşıyıcı sorumludur. İkinci taşıyıcı ile gönderici arasında düzenlenen
hamule senedi koşullarını kabul etmiş sayılır.
HAZIRLAYAN: AYTEKİN KÜÇÜKÖZEN
ÖĞRETMEN: MEHMET KAHRAMAN
Konuların özetleri biraz uzun ama en azından anlaşılır teşekkürler CA | Paylaşım :)
YanıtlaSilAltaki Sınav tarihi göstergeside süper olmuş tebrikler :)
YanıtlaSilAbi çok iyisiniz allah razı olsun ya :D
YanıtlaSilEllerinize sağlık Beyler :)
YanıtlaSilmükemmel olmuş teşekkürler.. :)
YanıtlaSilelinze sağlık devamlarını bekleriz
YanıtlaSilcan sınavlar buradan mı başlıyor?
YanıtlaSilEvet
SilCan ben bunu ezberlersem 100 alırım sen bana 45 lik özet çıakr yeter :D
YanıtlaSilKardeşim biz tüm konunun özetini çıkartık. Bununda özetinin özetini isteyenler kendine göre yazabilir veya istedikleri konuları seçebilirler :)
Sil30 konu azmış
Silortaaaaakkk ellerine sağlık çok iyi yapmışsın :)vala çoook süper oldu bu.. blogunda çok güzel hayırlı olsun benim yeni haberim oldu ama :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim ortak :) (Can Dündar)
SilKATKILARINIZDAN DOLAYI ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM ARKADAŞLAR GERÇEKTEN MUHTEŞEMSİNİZ, UMUT ERENE SAYGILAR :)
YanıtlaSilO.KARABAĞ
bügun sınavda çok işimize yaradı bunlar saolun arkadaşlar :)
YanıtlaSilTeşekkür Ederiz :)
Sil