11.Sınıf Taşıma Modelleri 2.Dönem 2.Yazılı

http://bilgistok.blogspot.com.tr/

HİZMET TÜRÜNE GÖRE DENİZ TAŞIMACILIĞI

1)Liner Taşımacılığı: Düzenli, sürekli ve belli bir tarifeye göre yapılan taşımacılık türüdür. Bu taşımacılık türünde zamanlama esastır.

2)Tramp Taşımacılığı: Eşyanın durumuna göre yapılan taşımacılıktır.

Liner taşımacılığıyla Tramp Taşımacılığı Arasında ki farklar:

1)Liner Taşımacılığı: Genellikle ekonomik değeri yüksek çeşitçe çok sayıda yüklerdir. Yükleme genellikle parti yükler biçimindedir. Genellikle ikiden fazla liman arasındadır. Maliyeti pahalıdır. Kar düzeyi daha kararlıdır. Çok fazla geminin çalışmasından dolayı Filo kurma zorunluluğu vardır. Hatların sayısı, tonaj gereksinimlerine ve sefer sıklığına göre değişir.  

2)Tramp taşımacılığı:Ekonomik değeri düşük ve çeşitçe az sayıda yüklerdir. Yükleme genellikle tam (Gemi dolusu) yük biçimindedir. Maliyeti ucuzdur. Kar düzeyi, piyasanın gereği oynaktır. Daha az gemiye hizmet verilmektedir. Hizmet taşıma hattına değil yüke bağlıdır.

Kabotaj: Devletin, Kendi limanlarında kendi vatandaşlarına Milli ekonomiye katkı sağlaması amacıyla deniz ticaretinde sağladığı ayrıcalıklardır.

Groston:Geminin kapalı kısmının hacmine denir.

Amortisman:Tükenme payı

Geminin teknik tanımı: Denizde kürekten başka aletle yola çıkabilen her araca adı, tonu ve kullanım amacı ne olursa olsun gemi denir.

Koster Tipli Gemi: Yakın limanlar arasında çalışan ve parsiyel yükler için uygun olan gemi.

Dedveyt: Geminin taşıyabileceği yük miktarını ifade eder.

Deplasman: Geminin kendi (Boş) ağırlığına denir.

Şilep: Çoğunlukla ambalajlı yüklerin taşındığı gemi türüdür.  

GEMİ KİRALAMA ŞEKİLLERİ 

1)Seferlik Kiralama

2)Çıplak Kiralama

3)Süreli Kiralama

Starya: Sözleşmede yer alan yükleme ve boşaltma süresini ifade eder.

Dispeç: Erken yükleme veya erken boşaltmanın karşılığıdır.

Demuraj: Yükleme veya boşaltmadaki gecikme nedeniyle ödenecek ücreti ifade eder.    

                     

NAVLUN

Taşıma hizmeti karşılığında ödenen ücrettir. Navlunu şekillendiren bazı ölçütler vardır. Bunlar; hacim, ağırlık, değer, adet, yük cinsi, uzunluk, hizmet biçimi ve tehlike unsuru gibi öğelerdir.

Liners Terms: Yükleme ve boşaltma masraflarının hepsinin navluna katılmasına denir.

Navlunun başlıca şartları 5 şekildedir: 

1)Liner in- out: Yükleme masrafları taşıyana, boşaltma masrafları taşıtana aittir.

2)Liner Terms: Yükleme boşaltma masrafları taşıyana aittir.

3)Free in- finer out: Yükleme masrafları taşıtana boşaltma masrafları taşıyana ait.

4)F.İ.O: Yükleme ve boşaltma masrafları taşıtana aittir.

5)F.İ.O.S: Yükleme boşaltma ve israf masrafları taşıtana aittir.

HAVA YOLU TAŞIMACILIĞI

Hava Konşimentosu: Hava yolu şirketlerince düzenlenen ve malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir. AİR Waybill biri alıcıya biri yükletene biride hava yolu şirketine olmak üzere 3 nüsha 9 kopyadan oluşur.

Hava Yolu Taşımacılığının Avantajları:

-Yüksek hızda taşımayla teslim süresinin kısalması

-Dünya geneline yayılmış hava limanı ağının olması

-Yüksek emniyet ve güvenirlik

-Planlı ve tarifeli hava hareketleri

Hava Yolu Taşımacılığının Dez Avantajları:

-Yüksek maliyet

-Her çeşit ürünün taşınamaması

-Kapıdan kapıya teslimin sınırlı olması

TESLİM ŞEKİLLERİ (Inco Terms) 

1)Ex Works (EXW) (Ticari işletmede teslim): Bu terim yükleme yeri ile birlikte kullanılır. Bu teslim şeklinde mallar satıcının işletmesinde alıcı tarafından teslim alınır. Bu teslim şekli satıcının sorumlulukları en alt düzeyde olduğu teslim şeklidir.

2)FCA (Free Carrier) (Belirlenen taşıyıcıya teslim): Bu teslim şekli modern taşımacılığın özelliklede konteynır veya Ro-ro taşımacılığı gibi birden fazla araç kullanılan taşımacılığının ihtiyaçlarına cevap vermektedir. FOB teslim şekli ile aynı ana prensibe dayanır. Ancak burada satıcının sorumluluğu alıcının taşıyıcıya yükleri teslim etmesiyle biter.

3)FREE ON RAİL / FREE ON TRUCK (For/Fot) (Vagonda Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malları sözleşmede belirtilen yerdeki tren istasyonuna kadar götürmekle yükümlüdür. Yükleme ve taşıma masrafları alıcıya aittir.

4)FOB AİRPORT (FOA) (Hava alanında Teslim): Bu teslim şekli FOB ile aynı ana prensibe dayanır. FOB’dan ayıran FOA’yı en önemli özellik şudur; FOA’da malların teslimi hava alanında gerçekleşir. FOB’da ise mallar uçağa yüklendikten sonra göndericinin sorumluluğu sona erer. Taşıma maliyetleri, navlun vb. maliyetler alıcıya aittir.

5)FREE ALONGSİDE SHİP (FAS) (Gemi Yanında Teslim): FAS teslim şeklinde satıcı malları üzerinde anlaşmaya varılan tarihte alıcı tarafından belirtilen geminin yanına geçirmesiyle sorumluluğu sona ermiş olur. Yükleme maliyetleri, navlun gibi maliyetler alıcıya aittir. Not: “FAS” “FOA” nın deniz halidir.

 6)FREE ON BOARD (FOB) (Geminin Güvertesinde Teslim): FOB ve CİF en önemli teslim şeklidir. FOB’da gemi alıcı tarafından temin edilir ve satıcıya bildirilir. Satıcıda belirtilen tarihte ve belirtilen yerde gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar gemiye yüklendikten sonra sorumluluk alıcıya geçer yükleme maliyetleri göndericiye aittir. Navlun ve diğer maliyetler ise alıcıya aittir.

7)COST AND FREİGTH (C&F;):

(Navlun ödenmiş olarak teslim): CF teslim şekli sadece deniz yolu taşımacılığında kullanılır. Satıcı gemiyi temin eder. Yükleme masraflarını ve navlunu öder. Malı da gemiye yükledikten sonra sorumluluğu sona erer.

NOT: FOB’da yükleme maliyeti göndericiye aittir. Navlunuda alıcı ödüyor. Normalde maliyetler göndericiye aittir ama navlun ödendiği için %99 yükleme maliyetlerini alıcı ödüyor.

8 )COST, INSURANCE AND FREİGHT (CIF): (Sigorta primi ve Navlun ödenmiş olarak teslim) 

CIV teslim şeklinde navlun, sigorta ve yükleme masrafları satıcı tarafından karşılanır. Satıcı gemiyi temin eder. Malı yükler ve alıcıya haber verir. Mal gemiye yüklendiği andan itibaren bütün sorumluluk alıcıya geçer.

9)FREİGHT OR CARRİAGE PAİD (DCP): (Taşıma ücreti ödenmiş olarak teslim) 

CF teslim şekli ile aynı prensiplere dayanmaktadır. Fakat CF sadece deniz taşımacılığında kullanılırken DCP teslim şekli çok modlu taşımlarda kullanılmaktadır. Satıcı sadece yükleme ve Navlunu öder. Diğer bütün masraflardan alıcı sorumludur.

10)FREİGHT OR CARRİAGE AND INSURANCE: (CIP) (Taşıma ücreti ve Sigorta primi ödenmiş olarak teslim) 

Bu taşıma şekli çok modlu taşımacılıkta kullanılmaktadır. Mal ile ilgili masraflar varış noktasına kadar göndericiye aittir. Satıcı gerekli olan taşıma aracını temin eder, navlunu öder ve yüklemeyi gerçekleştirir. Varış noktasında malı alıcıya teslim eder.

11)EX SHIP (EXS) (Gemide Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malların sözleşmede belirtilen varış yerinde gemide hazır bulundurmak zorundadır. Söz konusu noktaya kadar bütün masraflar göndericiye aittir. Gemi limana yanaştıktan sonra bütün sorumluluk alıcıya geçer.

12)EX QUAY (EXQ) (Rıhtımda Teslim): Bu teslim şeklinde satıcı malları sözleşmede belirtilen rıhtımda hazır bulundurmaktadır. Boşaltma masrafları dahil söz konusu noktaya kadar bütün masraflar göndericiye aittir.

13)DELİVERED AT FRONTLER (DAF): (Sınırda Teslim): DAF teslim şekli özellikle kara yolu ve demir yolunda geçerlidir. Satıcı tüm riskleri ve masrafları kendisine ait olmak üzere malı ya ülke sınırında ya da ülke sınır gümrüğünde alıcıya teslim eder. Gümrük vergisi ve malın gümrükten çekilme işlemi alıcıya aittir.

14)DELİVERED DUTY PAİD (DDP): (Gümrük vergisi ödenmiş olarak teslim) 

Bu teslim şekli satıcının sorumluluğunun en fazla olduğu teslim şeklidir. DDP teslim şeklinde satıcı tüm riskleri ve masrafları kendisine ait olmak üzere malları alıcının ülkesinin gümrüğünden çeker ve alıcının belirlediği noktaya kadar götürür. İthalat vergisi dâhil bütün masraflar göndericiye aittir. 

ADR SÖZLEŞMESİ

Tehlikeli maddelerin Karayolu ile Uluslar arası Taşımacılığına ilişkin Avrupa anlaşması olan ADR (Accord Dangereux Routier) karayoluyla uluslar arası taşımacılığın güvenliğini artırılmasını amaçlamaktadır. Başlangıçta 15 ülkenin imzası vardı şimdi ise 42 ülke. ADR 1200 sayfadan oluşmaktadır.

MADDELERİ: 

-karayoluyla uluslararası taşımacılıkta güvenliğin arttırılması

-karayoluyla tehlikeli madde taşıyan araçların yapımı, donanımı ve işleyişine yönelik şartların belirlenmesi

-karayollarında yetki belgesi almadan tehlikeli madde ve atık taşımacılığı yapılamayacaktır

-tehlikeli madde taşıyan sürücüler de mesleki yeterlilik belgesi alacaklardır

-tehlikeli madde taşımasında kullanılan araçlar sızdırmazlık testinden geçecektir

HAZIRLAYAN: HALİT CAN DÜNDAR

ÖĞRETMEN: HARUN DOĞAN